De grote ongelijkmaker? Over schenk en erfbelasting
“Je hele leven betaal je belasting en als je per ongeluk wat overhoudt, komt het blauwe gevaar nóg een keer langs.” Dit zei Mark Rutte over de erfbelasting, volgens hem “de minst rechtvaardige van alle belastingen.” En Nederlanders zijn het met hem eens. Uit opinieonderzoek blijkt dat veel mensen voor verlaging of zelfs afschaffing zijn. Dat geldt ook voor mensen in de landen om ons heen: Noorwegen, Oostenrijk, Slowakije en Zweden schaften in de afgelopen decennia de erfbelasting af.
Zouden we in Nederland hetzelfde moeten doen? Sommige opiniemakers zeggen dat ‘erven’ juist onrechtvaardig is, je hebt immers niet voor je erfenis hoeven werken. Daarnaast heeft een groot verschil tussen arm en rijk negatieve gevolgen voor de maatschappij. Op dit moment bezit de rijkste 10% Nederlanders tweederde van al het vermogen. Erfenissen zullen deze ongelijkheid verder vergroten. Dat effect zal vooral de komende twintig jaar sterk zijn omdat de babyboom-generatie hun opgebouwde vermogens en huizen nalaten aan hun kinderen. De grootste vermogensoverdracht in de Nederlandse geschiedenis zal dan plaatsvinden.
Wat voor effect hebben giften en erfenissen op de kans op een (koop)woning, goede gezondheidszorg, en goed onderwijs in Nederland? Zou erfbelasting moeten worden afgeschaft, of juist verhoogd? Is het te rechtvaardigen dat als je een bedrijf erft, je daar minder belasting over hoeft te betalen? Welke manieren zijn er om minder erfbelasting te betalen en zijn die te rechtvaardigen? Dit en nog veel meer tijdens een avond over erfenissen, giften, kansengelijkheid, vermogensongelijkheid en vrijheid.
Gespreksleiding: Robert Dur en Huub Brouwer.
Met sprekers:
Marcel Wissenburg is hoogleraar Politieke Theorie aan de Radboud Universiteit. Zijn onderzoek richt zich op liberalisme, theorieën van sociale rechtvaardigheid en het raakvlak tussen politieke theorie en milieufilosofie.
Dick Timmer is universitair docent morele en politieke filosofie aan de Technische Universiteit Dortmund. Hij doet onderzoek naar rechtvaardigheid en herverdeling. Zijn boek Sommige mensen zijn te rijk. Over wat gelijkheid écht betekent en hoe we dat bereiken verschijnt in het voorjaar van 2025.
Nicole Gubbels is gepromoveerd op de behandeling van samenlevingsverbanden in de inkomstenbelasting en de schenk- en erfbelasting. Ze is als universitair docent werkzaam bij het Fiscaal Instituut van Tilburg University. Gubbels publiceert voornamelijk op het gebied van de schenk- en erfbelasting, zit in de redactie van het Weekblad voor Privaatrecht, Notariaat en Registratie, en is vaktechnisch coördinator schenk- en erfbelasting bij de Belastingdienst. Ze spreekt deze avond op persoonlijke titel.
Mascha Hoogeveen is universitair docent belastingrecht aan Tilburg University en verbonden aan Tilburg Instituut voor Familiebedrijven. Ze is gepromoveerd op fiscale bedrijfsopvolging en publiceert regelmatig over dit onderwerp. Ze is tevens werkzaam bij de Belastingdienst. Zij spreekt deze avond op persoonlijke titel.
Céline van Essen is wetenschappelijk medewerker bij het CPB. Ze is medeauteur van de CPB-notitie ‘Evaluatie fiscale regelingen gericht op bedrijfsoverdracht’ en van het CPB-rapport ‘Een duwtje in de rug: Vermogensmobiliteit van ouder op kind’?
Wendy van Eijk – Nagel is Tweede Kamerlid voor de VVD. Zij was eerder wethouder in de gemeente Weert en statenlid in Limburg. Van Eijk was bij diverse bedrijven (interim) hoofd belastingadvies.
Luc Stultiens is sinds 2023 Tweede Kamerlid voor GroenLinks/PvdA. Hij is woordvoerder hoger onderwijs, pensioenen en toeslagen en werkte eerder als (hoofd)adviseur van de GroenLinks fractie in de Tweede Kamer.
Foto’s van Cottonvisuals.
